Zonder spijt, de nieuwe thriller van Pieter Aspe, verwijst impliciet naar een paar misdaadromans die Jef Geeraerts midden de jaren tachtig publiceerde, in de onmiddellijke nasleep van de Bende van Nijvel.

Net als Drugs en Het sigmaplan gaat de inmiddels achttiende policier van Aspe over de reeks moordaanslagen en de al dan niet gewilde blunders van het gerecht die België op het randje van een politiestaat brachten. Maar laten we meteen duidelijk zijn: Zonder spijt speelt nu, bevat geen opzienbarende onthullingen of nieuwe feiten en zorgt in de eerste plaats voor een paar uur ontspanning.

Zoals vaker bij Aspe, overigens een bewonderaar van Geeraerts, die hij weleens zijn grote meester noemt, is het vanaf het eerste hoofdstuk raak. We maken de doodsstrijd mee van onderzoeksjournalist Michiel Lambrechts. Hij is met twee kogels in het hoofd doodgeschoten en hoort zijn moordenaar nog naar de werkkamer gaan en het huis doorzoeken. Michiel beseft dat het dus toch waar is wat hij ergens heeft gelezen: dat de zintuigen van terdoodveroordeelden die geëxecuteerd worden nog even blijven functioneren. "Natuurlijk was hij dood, hij besefte het alleen nog niet. Hoeveel seconden had hij al opgebruikt van de tijd die hem nog restte? Welke herinneringen kon hij nog één keer koesteren? Het was geen gemakkelijke keuze. Michiel Lambrechts was geen romanticus, herinneringen behoorden tot het verleden en achter dat verleden werd straks definitief een punt gezet." Het is een van de mooiste openingen die Aspe ooit voor een thriller heeft bedacht: knap geschreven, spannend, tot op het ontroerende af. Maar Aspe zou Aspe niet zijn als hij die ernst lang zou willen volhouden. Snel schakelt hij over naar komiek als hij een vrouw introduceert die smetvrees en de poetsziekte heeft. En als Hannelore met het lijk nog in de kamer aan een sexy krantencolumnist een handtekening vraagt - op een stukje papier gevonden op de plaats van het delict - zitten we helemaal in surrealistisch Aspeland. Bij ieder ander valt zo'n hoofdstuk als een misbaksel uit elkaar, bij Aspe werkt het wonderwel.

De plot van Zonder spijt zit vrij eenvoudig en rechtlijnig in elkaar. Aspe houdt goed de vaart in het verhaal, dat hij weliswaar nogal bruusk laat eindigen met een nachtelijke helikopteractie en een shoot-out die de Westhoek zich nog lang zal herinneren. De vulling van Zonder spijt is niet echt verrassend. Er wordt immens veel gedronken, Van In krijgt een paar aanvallen van waanzinnige jaloezie, Versavel rouwt om de dood van zijn vriend, de kinderen van de commissaris en de onderzoeksrechter lijken steeds meer op wezen, locaties en emoties zijn herkenbaar. Een traan en een lach, het hoort bij de succesformule van de reeks. Net als de typisch 'aspeaanse' vergelijkingen en bedenkingen: "Van In had evenveel verstand van elektronica als de Amerikaanse president van buitenlandse politiek" of "De Kee had evenveel zin voor humor als een os in seks." Overigens is het opvallend met wat een pudeur en hoe ouderwets Aspe over seks schrijft. Een homofiel "huldigt de Griekse principes", en Hannelore dreigt ermee Van In "niet ter wille te zijn". Ook een zin als "hij verried zichzelf door een stomme fout te maken" is voor velen niet echt springlevend. Net als "Brugge is een mooie stad. Heel wat mensen dromen ervan zich er ooit te kunnen vestigen." Oké, het zijn details en Aspe zal er wellicht geen boek minder om verkopen. Het verraadt alleen maar wat slordigheid die zijn jongste thriller gewoon onrecht aandoet. Want Zonder spijt is een van de betere delen in de serie met Pieter Van In, Guido Versavel en Hannelore Martens. Zo krijg je bijvoorbeeld veel empathie voor de rouwende en bijzonder menselijke Versavel die anders dan Van In helemaal geen karikatuur blijkt te zijn. Je zou bijna willen dat hij in een van de volgende afleveringen helemaal centraal staat en dat de soms weinig beminnelijke en brutale commissaris zeg maar een ontwenningskuur gaat volgen. De grootste kracht van Zonder spijt ligt in de pakweg tien eerste hoofdstukken waarin Aspe bijzonder knap en verrassend voor sfeer zorgt, met eenvoudige middelen en heel doeltreffend. Een mooi staaltje is het zesde hoofdstuk waarin een gezin aan het winkelen is. Tot het noodlot toeslaat. Pieter Aspe op zijn best.

Verberg tekst

Politieroman met commissaris Pieter Van In van de Brugse politie, zijn geliefde, de onderzoeksrechter Hannelore Martens, en zijn collega Guido Versavel, het vaste trio in de misdaadromans van Pieter Aspe. Wanneer een journalist enige dagen niet op zijn werk is verschenen, stapt een collega naar de politie. Commissaris Van In vindt de journalist vermoord in zijn woning en verneemt dat de journalist op het punt stond ophefmakende details over de Bende van Nijvel te publiceren (deze bende pleegde in België begin jaren tachtig een reeks van moorden, inbraken en overvallen; de bende werd nooit ontmaskerd). Het spoor leidt naar de weduwe van de substituut bij het parket van Dendermonde die destijds belast was met het onderzoek naar de Bende van Nijvel… Vlot leesbaar, met veel dialogen. Sfeervolle politieroman, die zich afspeelt in Brugge. Kreeg drie sterren in VN's Detective & Thrillergids 2006. Aspe (1953) hoort tot de populairste en bestverkopende misdaadauteurs uit Vlaanderen. De verhalen met Van In, Martens en Versavel zijn ook tot tv-serie bewerkt. Normale druk. Verberg tekst